از آنجایی که ارزهای دیجیتال مرجع صادرکننده یا تنظیم کننده مرکزی ندارند و در عوض از یک سیستم غیرمتمرکز برای ثبت تراکنشها و صدور واحدهای جدید استفاده میکنند، برای بسیاری از افراد جذاب میباشد.
از زمان رونق بیتکوین در سال 2017، مردم بیش از هر زمان دیگری به ارز دیجیتال علاقهمند شده اند و تا آنجا پیش رفتهاند که آن را به عنوان نوعی سرمایهگذاری خریداری می کنند. اما بهتر است قبل از هرگونه سرمایه گذاری ابتدا درک کنید که ارز دیجیتال چیست و چگونه کار میکند.
کریپتوکارنسی یا ارز دیجیتال شکلی از پول الکترونیکی یا دارایی دیجیتال است که بر پایه علم رمزنگاری بسیار قوی و پیچیدهای طراحی شده اند و در آن تراکنشها معمولاً در بستر یک بلاکچین ثبت میشوند.
کریپتوگرافی(Cryptography) یا رمزنگاری چیزی است که ارز دیجیتال را از انواع رایج پرداخت الکترونیکی مانند کارتهای اعتباری یا پی پال متمایز میکند. به همین دلیل تقلب در ارزهای دیجیتال تقریباً غیرممکن است. این یک سیستم همتا به همتا است که می تواند هر کسی را در هر جایی قادر به ارسال و دریافت پرداخت کند. رمزارز ناشناس است و نمی توان فرستنده یا گیرنده آن را ردیابی کرد که همین امر باعث محبوبیت آن در بین افرادی می شود که می خواهند فعالیت مالی خود را پنهان کنند.
کریپتوکارنسی به دلیل غیرمتمرکز و دیجیتالی بودن، از پول فیات یا سنتی متمایز میشود و به دلیل ماهیت غیرمتمرکز آنها هیچ واسطهای مانند بانک برای انتقال ارز دیجیتال بین افراد وجود ندارد. در عوض، ارز دیجیتال توسط کاربران و الگوریتمهای رایانهای مانند یک بلاکچین کنترل میشود تا یکپارچگی خود را حفظ کند. به طور معمول کریپتوکارنسیها کاملا دیجیتال هستند، بنابراین هیچ شکل فیزیکی از ارزش آن، مانند پول کاغذی، در دنیای واقعی وجود ندارد.
بیشتر ارزهای دیجیتال برای بهرهمند شدن از ویژگیهای اساسی مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و تغییرناپذیر بودن از بلاک چین استفاده میکنند. بلاکچین مجموعه بزرگی از دادهها است که هر تراکنش انجام شده را نشان میدهد.
ارزهای دیجیتال در کیف پولهای دیجیتال ذخیره میشوند و نقل و انتقال آنها از طریق کیف پولهای نرمافزاری که روی موبایل و کامپیوتر نصب میشوند انجام میشود. البته کیف پولهای سختافزاری که برخی از آنها شکلی مشابه فلش مموری دارند نیز برای این ارزها ساخته شده است و امنیت آنها بیشتر از کیف پول نرمافزاری میباشد.
معروفترین و اولین ارز دیجیتال، بیتکوین است که احتمالا نام آن را شنیدهاید. بیت کوین در سال 2009 راهاندازی شد و تا به امروز شناخته شده ترین آن باقی مانده است.
هر ارز دیجیتالی یا جزو «توکن»ها (Token) محسوب میشود یا یک «کوین» (Coin) است.
به ارز دیجیتالی که بلاکچین مخصوص خود را داشته باشد، کوین میگوییم ولی برخی از رمزارزها هم وجود دارند که بر بستر بلاکچین پروژههای دیگر راهاندازی شدهاند و خودشان بلاکچین ندارند. به چنین ارزهای دیجیتالی توکن میگوییم.
برای مثال:
بیتکوین کوین است ولی ارز دیجیتال «بت» (Bat) به دلیل اینکه از بلاکچین اتریوم استفاده میکند یک توکن است.
علاوه بر این، همهی ارزهای دیجیتالی که بعد از بیتکوین عرضه شدهاند، جزو دستهی «آلت کوین»ها (Altcoins) قرار میگیرند. اتریوم، کاردانو و دوج کوین آلت کوین یا برخی از ارزها را داریم که ارزش آنها با گذشت زمان تغییر نمیکند که به آنها «استیبل کوین» (Stable Coin) یا ارز دیجیتال با ارزش ثابت میگویند.
چنین ارزهایی معمولاً در دنیای واقعی توسط داراییهای مختلفی پشتیبانی میشوند.
مثلاً ارز دیجیتال تتر (Tether) یک استیبل کوین است که توسط دلار آمریکا پشتیبانی میشود. این یعنی به ازای هر واحد از آن، یک دلار آمریکا در بانک ذخیره شده است.
از ارزهای دیجیتال میتوان برای پرداخت، سرمایهگذاری و معاملهگری استفاده کرد. با این حال، فروشگاههای کمی در دنیا و اینترنت هستند که این ارزها را به عنوان روش پرداخت قبول میکنند.
شما می توانید ارز دیجیتال را از دو طریق استخراج یا مبادله آن به دست آورید. ماینرهای رمزارز افرادی هستند که بلاکچین را حفظ میکنند. آنها تمام تراکنشها را با استفاده از نرم افزار و سخت افزار برای حل پازلهای رمزنگاری و دریافت کوین به عنوان پاداش تأیید میکنند. این فرآیند همچنین کوینهای جدیدی ایجاد میکند. استخراج ارز دیجیتال به مقدار زیادی قدرت پردازش کامپیوتری و برق نیاز دارد، بنابراین هزینههای استخراج اغلب بیشتر از مزایای کسب ارز دیجیتال است.
در برخی از ارزهای دیجیتال، تعداد واحدهای ارز محدود است. در مورد بیتکوین، سیستم به گونه ای سازماندهی شده است که نمی توان بیش از 21 میلیون بیت کوین صادر کرد.
افراد میتوانند در صرافی ارزهای دیجیتال، ارزهای خود را با پول سنتی یا سایر ارزهای دیجیتال معامله کنند و اینجاست که "ارزش" انواع مختلف ارزهای دیجیتال تعیین میشود. صرافی بهعنوان واسطه بین افرادی که میخواهند ارز دیجیتال بفروشند و بخرند عمل میکند و هزینههایی را برای مبادله ارزهای دیجیتال دریافت میکند یا تفاوت بین قیمتهای فروش و خرید را به عنوان کمیسیون یا همان کارمزد تراکنش در نظر میگیرد.
تراکنش ارزهای دیجیتال به صورت همتا به همتا (P2P) عمل میکند و براساس مدل استفاده شده، نیاز به واسطهها را از بین میبرند. مسئولیت نظارت بر شبکه ارزهای دیجیتال و تامین امنیت آن توسط نودها تامین میشود. نودها در شبکههای مختلف به روشهای مختلفی انتخاب میشوند. برای مثال:
در بیتکوین، استخراجکنندگان یا ماینرها هستند که این مسئولیت را بر عهده دارند، در ایاس و ترون درباره انتخاب این نودها رایگیری میشود و در شبکههای اثبات سهام، هر کسی که بخشی از سکههایش را در شبکه به صورت سهام قفل کرده باشد، میتواند در مورد تراکنشها تصمیمگیری کند.
شما همچنین میتوانید ارز دیجیتال را در صرافی همتا به همتا معامله کنید. ارزهای دیجیتال بین کیف پولها ذخیره و منتقل میشوند که همگی دارای یک کلید خصوصی برای امضای هر تراکنش و یک کلید عمومی برای سایرین برای بررسی معتبر بودن تراکنش هستند.
از آنجا که آنها در بلاکچین انجام میشوند، مبالغ تراکنش عمومی است، اما اطلاعات مربوط به ارسال یا دریافت تراکنش رمزگذاری شده است. این امر رمزارز را به یک سیستم شبه ناشناس تبدیل میکند. ردیابی تراکنشها غیرممکن است زیرا بلاکچین فقط یک رکورد از کلید عمومی هر کاربر دارد. بدون دانستن کلید خصوصی حساب کاربری، نمیتوانید دقیقاً شخص پشت یک تراکنش خاص را شناسایی کنید.
ساده ترین راه برای درک کلید عمومی این است که آن را همچون یک آدرس ناشناس در نظر بگیرید. هنگام ارسال یا دریافت ارز دیجیتال، آن آدرس در دفتر عمومی معاملات شما ثبت میشود.
همه میتوانند آن آدرس را مشاهده کنند، اما این آدرس هیچ یک از اطلاعات قابل شناسایی و کاربردی شما را به بازدیدکنندگان ارائه نخواهد داد. این آدرس صرفاً، موقعیت کیف پول شما در شبکه بلاکچین را بیان میکند. از طرف دیگر، کلید خصوصی توسط کسی جز صاحب کیف پول قابل مشاهده و دسترسی نخواهد بود. این شامل اطلاعات رمزنگاری مورد نیاز برای دریافت اجازه انتقال رمزاز از کیف پول است و به همین دلیل آدرس خصوصی هرگز نباید به اشتراک گذاشته شود. کلیدهای خصوصی اغلب از طریق رمزگذاری ایمن میشوند. بنابراین بخشی از جذابیت ارزهای دیجیتال برای بسیاری این است که می توان از آن تا حدودی ناشناس استفاده کرد.
شاید مهمترین دلیل ایجاد ارزهای دیجیتال این باشد که نیاز به وجود سیستمی بهتر و کارآمدتر برای پرداختها، مدیریت پول و بطور کلی سیستم مالی احساس میشد. وقتی همهچیز در حال دیجیتال شدن است، چرا یک پول و ارز، به شکل دیجیتال درنیاید؟
و در نهایت قیمت ارزهای دیجیتال بسیار متغیر است، بنابراین در حالی که فضای زیادی برای کسب درآمد وجود دارد، فضای زیادی برای از دست دادن پول نیز میباشد. مشاوران مالی توصیه میکنند که اگر میخواهید در دارایی پرریسک مانند ارزهای دیجیتال سرمایهگذاری کنید، پولی را به این کار اختصاص دهید که از دست دادن آن ضرری برایتان نداشته باشد و همچنین آن را به عنوان یک سرمایهگذاری بلندمدت در نظر بگیرید.