بیت کوین ارز دیجیتالی است که میتوان با آن بهصورت آنلاین خرید کرد و نقل و انتقالات بانکی را از هر نقطه از جهان به هرکجای جهان انجام داد یا آن را نوعی سرمایهگذاری دانست. به وسیله این پول الکترونیک است میشود به هر نقطهای از دنیا پول فرستاد یا از آن برای خرید کالا و خدمات استفاده کرد.
برخلاف پولهای کنونی، عرضه و توزیع بیت کوین در تحت کنترل دولتهاست و فرد و گروه و یا سازمان خاصی نیست. کسانی که به شبکه بیت کوین ورود میکنند، باید قوانین مربوط به شبکه را قبول کنند. این مقررات به صورت کدهای برنامهنویسی در فضای نت در معرض دید عموم قرار دارد.
اعضای شبکه بیت کوین شامل استخراجکنندگان یا ماینرها، توسعهدهندگان و برنامهنویسان و نودهای شبکه است. برای هر کدام از این گروهها وظایف مخصوصی در شبکه تعریف شده است. به عنوان مثال وظیفه استخراجکنندگان این است که در شبکه تراکنشهای مربوط به بیت کوینها را تأیید کنند. توسعهدهندگان به بهصورت مستقل، نرمافزار بیت کوین و قابلیتهای آن را ارتقا میدهند. در نهایت وظیفه نودها این است که تاریخچه تراکنشهایی که در شبکه انجام میگیرد را در هاردهای خود ذخیره و حفظ کنند.
همانطور که گفته شد بیت کوین در اختیار و تملک هیچ گروهی نیست، مشارکت گروههای مختلف که در شبکه بیت کوین وجود دارند، باعث بقا و ارتقای آن میشوند. اما سوالی که پیش میآید این است که ضرورت وجود سیستم پیچیده بیت کوین چیست. ایراد بانکها و سیستمهای مالی سنتی چیست که ما به سمت بیت کوین کشیده میشویم؟
هدف اصلی بیت کوین نقلوانتقال و یا نگهداری ایمن پول است. به این خاطر میتوان آن را یک سیستم پرداخت و بانکداری دیجیتال ایمن در نظر گرفت. در حقیقت بیت کوین کنترل واقعی پول را در اختیار افراد قرار داده و با پسوردی که به آن کلید خصوصی میگویند، فقط مالکین این کلیدها امکان خرج کردن و انتقال بیت کوینها را خواهند داشت.
تعیین ارزش بیت کوین بهوسیله فرد یا گروه خاصی انجام نمیشود. قیمت بیت کوین در صرافیها مبتنیبر دو عامل اصلی عرضه و تقاضا مشخص میشود. (درست مانند قیمت طلا). یعنی وقتی که عرضه در بازار از تقاضا بیشتر باشد، قیمتها در جهت نزولی و به سمت کاهش قیمت میل خواهند کرد. ( تا زمانی که دوباره میزان تقاضا برابر با عرضه شود). البته ارز دیجیتال ارزش بنیادینی نیز دارد که مقدار آن با درنظر گرفتن وضعیت شبکه و هزینهای که ماینرها برای استخراج یک واحد از آن صرف میکنند، کسب میشود. با وجود روشهای ارزشگذاری مختلف، در پایان ارزش بیت کوین بهوسیله عرضهای که میتواند از سوی ماینرها باشد و یا تقاضایی که از طرف سرمایهگذاران شکل گرفته است، مشخص میشود.
در بانکهای سنتی اگر برای کسی به اشتباه مبلغی را ارسال کنیم ( به جای شخص موردنظرمان به شخص دیگری کارت به کارت کنیم) ، بعد از مراجعه به بانک، با پیگیری تراکنش اشتباه در نهایت میتوانید پول خود را پس بگیرید. اما در رابطه با بیت کوین چنین شرایطی وجود ندارد یعنی اگر پولی را به آدرس اشتباهی فرستاده باشیم، به هیچعنوان قابل برگشت نیست. وقتی که یک تراکنش در بیت کوین ثبت شده و به تایید میرسد، به همه اعضای حاضر در شبکه ارسال میشود و دیگر تغییر دادن آن امکانپذیر نیست. شاید این خاصیت در ابتدا یک ویژگی منفی به نظر برسد اما فراموش نکنیم که یکی از دلایل غیرمتمرکز بودن بیت کوین، کنترل نشدن آن توسط یک گروه خاص است. بانکها در سیستمهای مالی فعلی همان گروههای خاصی هستند که قدرت دستکاری تراکنشها را دارند.